कावासोती । देवचुली नगरपालिकाको वडा नम्बर ६ मा स्थित कुमसोत, एक समय दुर्गम र विकट स्थानको रूपमा चिनिन्थ्यो, अहिले भने यो क्षेत्र विभिन्न आन्तरिक र बाह्य पर्यटकहरूको गन्तव्य बनेको छ। कुमसोत, नगरकोटसँग तुलना गरिन्छ र यसको प्राकृतिक सौन्दर्य, हरियाली र चिसो हावापानीले धेरैलाई आकर्षित गर्दै आएको छ।
कुमसोतबाट नवलपुर क्षेत्र, चितवनका गाउँहरू, चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज, नारायणी र राप्ती नदीको सौन्दर्यलाई सहजै अवलोकन गर्न सकिन्छ। यो स्थान पूर्वपश्चिम महेन्द्र राजमार्गअन्तर्गत दलदले बजारबाट ३० मिनेटको दूरीमा स्थित छ, जसका कारण मोटरसाइकल, अटो, र कारमार्फत यात्रा गर्न सहज बनाएको छ। विशेषगरी, गर्मीको समयमा यहाँको चिसो हावापानीले पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्छ।
कुमसोतको सामाजिक र भौतिक संरचनामा पनि महत्वपूर्ण सुधार देखिन थालेका छन्। सडक कालोपत्रे भएपछि यहाँका बासिन्दाहरूलाई सहज यात्रा गर्ने सुविधा प्राप्त भएको छ भने, विद्युतको आपूर्ति २०७५ सालमा पुगेपछि यहाँका होटलहरू सञ्चालनमा आएका छन्। अहिले ५ वटा होटलहरूले पर्यटकलाई आवास र सेवा सुविधा प्रदान गरिरहेका छन्। यहाँ दैनिक २०० देखि २५० जना पर्यटकको आगमन हुन्छ।
कुमसोतमा शिक्षा पनि सुधारको प्रक्रिया अघि बढिरहेको छ। यहाँ कक्षा ५ सम्मको विद्यालय छ भने उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि बालबालिकाहरू नजिकैको विद्यालयमा जान्छन्। स्थानीय विद्यालयहरूको स्थितिमा सुधार गर्दै शैक्षिक सेवामा थप वृद्धि गर्ने आवश्यकता रहेको उल्लेख गरिएको छ।
कुमसोतको समग्र विकासका लागि स्थानीय स्तरमा केही विशेष योजनाहरू अघि बढाइएको छ। यहाँको पर्यटन उद्योगलाई प्रोत्साहन दिनका लागि मगर कला र संस्कृतिको जगेर्ना, होमस्टे निर्माणको पहल, र गाउँलाई सफा र हरियाली राख्ने अभियानहरू सञ्चालन भइरहेका छन्। यसका साथै, स्थानीय कृषि र पशुपन्छी उत्पादनलाई व्यावसायिकरण गर्ने योजनाहरू पनि अघि बढाइएको छ।
कुमसोतको ८५ घरधुरी र अनुमानित ४०० जनसंख्यासहितको यो सानो गाउँ, आफ्नो प्राकृतिक सौन्दर्य र पर्यटनको सम्भावनासँग भविष्यमा नेपालकै प्रमुख गन्तव्य स्थान बन्न सक्छ, यदि यहाँ आवश्यक प्रचारप्रसार र विकासात्मक प्रयासहरू जारी राखिन्छ भने।